Drogie Opiekunki, Drodzy Opiekunowie dnia 9.03 obchodzimy Światowy Dzień Nerek. Wielu z Waszych Podopiecznych zmaga się z chorobami nerek i jest poddawanych dializom. Coraz więcej osób na świecie zmaga się z tą przypadłością a zachorowalność Seniorów na przewlekłą chorobę nerek jest bardzo wysoka. W naszym artykule chcemy przybliżyć Wam opiekę nad Seniorami z przewlekłą chorobą nerek i dializowanymi.
Czym jest przewlekła choroba nerek?
Nerki to parzysty narząd, który pełni w organizmie bardzo istotną rolę. Filtrują one krew, aby usunąć z niej nadmiar wody, zbędne produkty przemiany materii oraz toksyny.
Przewlekła choroba nerek to uszkodzenie nerek, które utrzymuje się więcej niż trzy miesiące. Może być następstwem cukrzycy lub nadciśnienia i w skrajnych przypadkach prowadzi do całkowitej niewydolności tego narządu.
Mniejsza wydajność nerek powoduje u Podopiecznych anemię. Nerki bowiem uczestniczą w produkcji białka, które transportuje tlen do wszystkich narządów ciała. Niedokrwistość nerkowa prowadzi również do chorób sercowo-naczyniowych, gdyż serce zmuszane jest do bardziej intensywnej pracy, aby zaopatrzyć wszystkie narządy w tlen. Ponadto zmniejszone wydalanie fosforanów powoduje odkładanie się ich wraz z wapniem w tkankach co może prowadzić do zawału serca lub udaru.
Postępująca przewlekła choroba nerek prowadzi do skrajnej niewydolności nerek, co z kolei zmusza Podopiecznych do leczenia nerkozastęczego – hemodializy, dializy otrzewnowej lub przeszczepu.
Jakie są objawy niewydolności nerek?
| Ogólne | osłabienie, znużenie, utrata masy ciała, niedożywienie, u dzieci upośledzenie wzrastania |
| Skóra | sucha, blada lub szaro-brunatna, świąd, siniaki, obrzęki |
| Układ krążenia | nadciśnienie, zaburzenia akcji serca, duszność, zapalenie osierdzia |
| Układ pokarmowy | brak apetytu, zaburzenia smaku (metaliczny smak w ustach), nudności i wymioty, uporczywa czkawka, ból brzucha, krwawienie z przewodu pokarmowego |
| Układ krwionośny | niedokrwistość, skaza krwotoczna (krwawienia z nosa) |
| Układ moczowy | częste oddawanie moczu (zwłaszcza w nocy), zmniejszenie ilości moczu, bezmocz, ból w okolicy nerek |
| Układ kostny | bóle kości i stawów, częste złamania, zerwanie ścięgna |
| Układ nerwowy | zaburzenia koncentracji, pamięci, snu, drżenia, drętwienia lub mrowienia kończyn, zespół niespokojnych nóg |
| Gruczoły dokrewne | zaburzenia miesiączkowania, niepłodność |
źr. http://nefrologia.mp.pl
Opieka nad osobą z przewlekłą chorobą nerek
Bardzo istotna w opiece nad Seniorem z przewlekłą chorobą nerek jest dieta!
Niektóre z pokarmów dodatkowo obciążają niesprawne nerki. Są to między innymi: białko, fosfor, sód oraz potas. Podopieczny z przewlekłą chorobą nerek powinien spożywać ok. 1g białka na kilogram masy ciała. W przypadku ciężkiej niewydolności nerek spożywanie białka powinno być ograniczone do 0,6-0,8g/kg masy ciała. Dieta powinna być jednak ściśle skonsultowana z lekarzem, gdyż ograniczenie spożywania białka może prowadzić do niedożywienia Podopiecznego oraz niedoborów pokarmowych.
W przypadku Podopiecznych leczonych dializami (szczególnie hemodializami) istotną rolę w diecie odgrywa ograniczenie spożywania fosforu oraz przyjmowanie leków ograniczających odkładanie się fosforu w jelitach. Osoby leczone hemodializami lub przyjmujące preparaty zwiększające poziom potasu we krwi powinny ograniczyć jego spożywanie. Ponadto Podopieczni powinni stosować się do diety przeciwmiażdżycowej i ograniczyć spożywanie soli. Kaloryczność potraw powinna wynosić: 30—35 kcal/ kg masy ciała na dobę.
Poniższa tabela przedstawia produkty bogate w fosfor, potas oraz sód
| POKARMY BOGATE W SÓD | konserwy i przetwory mięsne i rybne (produkty wędzone, mrożone, wyroby garmażeryjne) wędliny (większość) koncentraty spożywcze konserwy warzywne i kiszonki, zupy w proszku sery (poza serami twarogowymi) jaja kurze nabiał przyprawy (np. maggi) płatki kukurydziane |
| POKARMY BOGATE W POTAS | konserwy i przetwory mięsne i rybne (produkty wędzone) mięso, ryby (dorsz, halibut, makrela, pstrąg, szprot) koncentraty spożywcze kasze, płatki zbożowe, otręby |
| POKARMY BOGATE W FOSFOR | ryby i konserwy rybne mleko, sery wędliny podroby (móżdżek, wątroba, nerki) owoce suszone jaja kurze kasze, płatki zbożowe, otręby |
| Zawartość potasu w warzywach, owocach i grzybach | |
| Duża zawartość potasu | Warzywa: brokuły, brukselka, fasola czarna, kabaczek, karczoch, marchew, pędy bambusa, pomidor i przetwory (sok, keczup, przecier), soczewica, szparag, szpinak, ziemniak (pieczony, puree) Owoce: agrest, awokado, banan, granat, grejpfrut, kantalupa, kiwi, mango, melon, morela, papaja, pomarańcza, porzeczka, śliwka i wszystkie suszone owoce Grzyby: świeże (oprócz maślaków i rydzów) |
| Mniejsza zawartość potasu | Warzywa: burak ćwikłowy, cebula, groszek zielony, kalafior, kapusta, kukurydza, oberżyna, ogórek, okra, sałata, seler, ziemniak (gotowany) Owoce: ananas, arbuz, brzoskwinia, czereśnie, figa, gruszka, jabłko, kokos, malina, truskawka, winogrona Grzyby: maślaki, rydze |
Bardzo ważna jest również kontrola przyjmowanych płynów przez Podopiecznych. Dobową ilość płynów oblicza się ze wzoru: ilość oddawanego moczu+500ml. W przypadku Podopiecznych dializowanych otrzewnowo: ilość oddanego moczu + 500 ml + ultrafiltracja (czyli objętość płynu usunięta drogą dializy). Podopieczni leczeni hemodializami nie oddają moczu. Bardzo ważna jest wtedy kontrola wagi. Przyrost masy ciała między dializami nie powinien być większy niż 1,5 do 2kg.
